Mechanizm split payment – co to takiego?

W kontekście ustawy o podatku od towarów i usług, angielskie określenie split payment czyli „płatność podzielona” oznacza mechanizm podzielonej płatności VAT. Mechanizm ten wprowadziła do polskiego prawa podatkowego ustawa z 15 grudnia 2017 (Dz.U. z 2018 r. poz. 62. Jej vacatio legis zakończyła się 1 lipca 2018 r., zatem nowe przepisy obowiązują już prawie trzy lata. Płatność podzielona dotyczy wyłącznie transakcji między przedsiębiorcami (sektor B2B).

Rachunek VAT specjalnego przeznaczenia

Nowe rozwiązanie polega w swej istocie na tym, że płatność za usługę lub towar jest uiszczana w wartości netto na rachunek bankowy dostawcy, natomiast pozostała suma do zapłaty odpowiadająca kwocie podatku VAT jest wpłacana na jego wyodrębniony rachunek – tzw. rachunek VAT. Jest to konto, z którego podatnik może dokonywać jedynie przelewów na inny rachunek VAT oraz opłacić swe zobowiązanie tytułem podatku od towarów i usług do właściwego urzędu skarbowego.

Pewną elastyczność zapewnia to, że na pisemny i uzasadniony wniosek podatnika, naczelnik urzędu skarbowego może wyrazić zgodę na inne przeznaczenie środków znajdujących się na rachunku VAT. Zgoda jest wydawana w formie postanowienia, w terminie dwóch miesięcy od dnia złożenia wniosku.

Zobacz też: Wzrastająca inflacja a wysokość stóp procentowych – co zrobi RPP?

Nowy etap uszczelniania

Ratio legis mechanizmu split payment polega na ograniczeniu swobody dostawcy lub usługodawcy w dysponowaniu kwotą podatku VAT. Ma to przyczynić się do eliminacji oszustw fiskalnych polegających na pobraniu zapłaty wraz z VAT należnym fiskusowi, a następnie wbrew prawu nieprzekazaniu daniny publicznej do urzędu skarbowego.

Monitorowanie i możliwość blokowania środków na rachunku VAT przez organy podatkowe ma zmniejszać ryzyko „znikania” nierzetelnych podatników z zapłaconym przez ich kontrahentów, lecz nieodprowadzonym podatkiem.

Zobacz też: Kiedy zakończyć prowadzenie działalności gospodarczej? Główne powody

Uprawnienie i obowiązek stosowania split payment

W świetle art. 108a ust. 1 ustawy o VAT, stosowanie płatności podzielonej w zasadzie zależy od woli nabywcy. Wprowadzony 1 listopada 2019 r. obligatoryjny split payment dotyczy jedynie nabywania towarów o wartości ponad 15 000 złotych wskazanych w załączniku nr 15 do ustaw VAT.

Warto pamiętać, że nowelizacja z 27. listopada 2020 r., obowiązująca od 1 stycznia 2021 r. wprowadziła zasadę, że obligatoryjna płatność podzielona obejmuje również towary i usługi, których cenę określono w walucie obcej.